ISBN 978-605-81727-0-8

Romatizmal Hastalıklarda Klinik Çalışmalar ve Veri Analizi

Yayın Tarihi : 07 Ekim, 2019

Derya Gökmen 1, Beyza Doğanay Erdoğan 1

1Ankara Üniversitesi Tıp Fakültesi, Biyoistatistik AD, Ankara


Özet Tam Metin PDF

Özet:

Araştırma, bilinmeyen olay ve etmenleri ortaya çıkarabilmek, bilinenleri geliştirmek, herhangi bir konuyu aydınlatmak ve bir soruna çözüm getirmek için yapılan bilimsel çalışma olarak tanımlanabilir. Araştırma yönteminin belirlenmesi, bilimsel araştırma aşamalarının en önemlilerindendir. Çalışmanın hedef ve amacına yönelik olarak seçilecek araştırma yöntemi, istenen amaç ve hedeflere ulaşmak için temel koşuldur. Araştırmalar, temel amaç ve yöntemlerine göre aşağıdaki gibi sınıflandırılabilir:

I. GÖZLEMSEL ARAŞTIRMALAR (OBSERVATIONAL STUDIES)

- Tanımlayıcı Araştırmalar (Descriptive Studies)

• Vaka raporu/vaka serileri (Case reports/case series)

Korelasyonel araştırmalar (Correlational studies)

- Analitik Araştırmalar (Analytic Studies)

• Kesitsel araştırmalar (Cross-sectional studies)

• Kohort araştırmalar (Cohort studies)

• Vaka-kontrol araştırmaları (Case-control studies)

II. DENEYSEL (MÜDAHALE) ARAŞTIRMALAR (EXPERIMENTAL/INTERVENTION STUDIES)

III. METODOLOJİK ARAŞTIRMALAR (METHODOLOGICAL STUDIES)

IV. SİSTEMATİK DERLEME/META-ANALİZ (SYSTEMATIC REVIEW/META ANALYSIS)

Ölçülebilen ya da sayılabilen, kişiye, denemeden denemeye, gözlemden gözleme ya da ölçümden ölçüme değişiklik gösteren herhangi bir karakteristik, sayı ya da nicelik bir değişkendir. Yaş, cinsiyet, gelir düzeyi, göz rengi, medeni durum, hastalarda sistolik/diastolik kan basıncı, kalp hızı, LDL, HDL, hastalık süresi, başka kronik hastalık varlığı, aile öyküsü birer değişkendir. Değişken verinin bir parçasıdır. Veri ise çalışma esnasında yapılan ölçümler, toplanan bilgiler ve belgelerden toplanan ham materyal olarak tanımlanabilir. Veriler çalışmadaki deneklerle ilgili sayısal değerlerdir. Çalışma verileri genellikle satırlarda çalışma birimleri (kişiler) ve sütunlarda ise değişkenlerden oluşmaktadır. Ölçüm biçimlerine göre değişken türleri genel olarak nitel ve nicel olmak üzere iki gruba ayrılır.

Herhangi bir ampirik araştırmada ilk adım, toplanan verilerin sayısal değerler ve/veya grafikler yardımıyla özetlenmesidir. Kullanılacak tanımlayıcı ölçütler verilerin tipine ve dağılımına bağlı olarak seçilebilir.

Bilimsel araştırmaların amacı, örneklem yardımıyla kitle hakkında kestirimler yapmak ve çıkarsamalarda bulunmaktır. Bu amaçla, nokta kestirimi (örneğin; aritmetik ortalama) veya aralık kestirimi (örneğin; aritmetik ortalamaya ilişkin güven aralığı) kullanılır. Ayrıca istatistiksel çıkarsamada bulunabilmek için hipotez testleri uygulanmaktadır. Aralık kestirimi ile de istatistiksel çıkarsamada bulunulabilir.

Bir hipotez reddedildiğinde ya da reddedilemediğinde her zaman doğru sonuca varıldığı ya da varılan kararın doğru olduğu söylenemez. Burada iki tip hata ortaya çıkabilir. Bunlar Tip-I ve Tip-II hata olarak adlandırılır. Tip-I hata: gerçekte tedaviler arasında fark yokken yanlışlıkla fark var denilmesi iken; Tip-II hata: gerçekte tedaviler arası fark varken fark yoktur denmesidir.


Anahtar Kelimeler:

Biyoistatistik, Araştırma Yöntemleri, Veri Analizi, Hipotez Testleri, Tip-1 ve Tip-2 Hata