ISBN 978-605-81727-0-8

Vaskülitlerin Sınıflandırılması ve Epidemiyolojisi

Yayın Tarihi : 09 Ekim, 2019

H. Fatih Çay 1

1Sağlık Bilimleri Üniversitesi Antalya Eğitim ve Araştırma Hastanesi, Romatoloji (Fiziksel Tıp ve Rehabilitasyon) Kliniği, Antalya


Özet Tam Metin PDF

Özet:

Sistemik vaskülitler patolojik olarak damar duvarındaki inflamasyon olarak tanımlanan, etkilenen damarın büyüklüğüne ve yerleşimine göre farklı organ hasarlarına yol açan bir hastalık grubudur. İlk kez 1866 yılında, Kussmaul ve Maier “poliarteritis nodoza” tanımlaması yapmışlardır. Nekrotizan vaskülit özelliği taşıyan bu olgu tarihsel önem kazanmıştır. Vaskülitlerin sınıflandırması ilk kez 1952 yılında Zeek tarafından yapılmıştır. Sonradan “American College of Rheumatology” tarafından1990 yılında, “Chapel Hill Consensus Conference” tarafından ise 1994 ve 2012 yıllarında yapılan tanımlamalar ile bu hastalıkların detaylı tarifi yapılmıştır. Bu kriterler, genel olarak klinik araştırmalarda homojen denek grupları sağlanması amacıyla oluşturulmaktadır. Vaskülit tanısında, hekimin klinik deneyim ve uygulamaları “altın standart” olarak kabul edilmektedir. Bunun yanı sıra bazı spesifik vaskülit türleri (Behçet hastalığı, Kawasaki hastalığı vb.) için geliştirilmiş tanısal kriterler bulunmaktadır. Sınıflama/tanı kriterleri, geliştirildikleri dönemdeki tıbbi bilgi birikimi ve gelişmeler paralelinde oluşturulmaktadır. Bu kriterler dikkate alınarak yapılan epidemiyolojik araştırma sonuçları da bu doğrultuda değişkenlik göstermektedir. Önümüzdeki yıllarda, özellikle hastalık patogenezini daha net olarak ortaya koyacak araştırmaların devam edeceği; bunun sonucu olarak da tedavi girişimlerinin hâlen olduğundan daha yüksek oranda “hedefe yönelik” olarak devam edeceği beklenmektedir. Bu araştırmaların başka bir sonucu olarak yeni sınıflama/tanımlama/tanı kriterlerinin oluşturulması olasıdır. Bu bölümde, vaskülitlerin sınıflandırma ve tanımlama kriterleri tarihsel gelişim içinde ele alınmıştır. Değişik vaskülit tiplerinin ise güncel veriler ışığında epidemiyolojisi ortaya konulmuştur.


Anahtar Kelimeler:

Vaskülit, ACR 1990 kriterleri, CHCC 2012 tanımlamaları, Epidemiyoloji, Prevalans, İnsidans, Takayasu arteriti, Dev hücreli arterit, Kawasaki hastalığı, Poliarteritis nodoza, ANCA ilişkili vaskülit, İmmünglobulin A vasküliti, Kriyoglobulinemik vaskülit, Anti-GBM hastalığı, Behçet hastalığı, EMA algoritması