Didem Erdem ¹, Tuncay Duruöz <sup>1

1</sup>Marmara Üniversitesi Tıp Fakültesi, Fiziksel Tıp ve Rehabilitasyon AD, Romatoloji BD, İstanbul


Özet Tam Metin PDF

Takayasu arteriti, etiyopatogenezi tam olarak bilinmeyen ve damar duvarında granülomatöz inflamasyonla seyreden kronik büyük damar vaskülitidir. Genellikle aort ve ana dallarını tutar. Etkilenen damarlarda stenoz, oklüzyon, dilatasyon ve anevrizma gelişimine neden olur. Takayasu arteriti daha çok genç kadınlarda görülür ve Asya ülkelerinde sıktır. Hastalığın erken döneminde konstitüsyonel semptom ve bulgular tabloya hâkim iken, hastalık ilerledikçe tutulan damarların lokalizasyonuna göre farklı semptomlar ortaya çıkar. Üst ekstremitede azalmış veya alınamayan nabızlar, ekstremiteler arasında arteriyel kan basıncı farkı, arteriyel üfürüm ve intermittan ekstremite kladikasyosu geç evre hastalığın tipik belirtileridir. Tanısı için güvenilir bir klinik bulgu ya da laboratuvar parametresi bulunmadığından kullanılan en önemli tanı araçları görüntüleme teknikleridir. Geçmişte konvansiyonel anjiyografi altın standart olarak kullanılmıştır; ancak günümüzde rutin uygulamada sıklıkla bilgisayarlı tomografi veya manyetik rezonans anjiyografi, pozitron emisyon tomografi ve ultrasonografi kullanılmaktadır. Glukokortikoidler tedavinin temel dayanak noktasıdır. Bununla birlikte, çoğu hastada başlangıçta remisyon sağlansa da doz azaltılması sırasında hastaların üçte ikisinden fazlasında relaps görülmektedir ve kabul edilebilir glukokortikoid dozları ile sürekli remisyon sağlanması için ikinci bir immünsupresif ajana ihtiyaç duyulmaktadır. Konvansiyonel immünsupresif ikinci basamak ajanlar; metotreksat, azatioprin, mikofenolat mofetil ve leflunomiddir. Gonadal toksisite ve diğer potansiyel yan etkiler nedeni ile siklofosfamid, ciddi komplikasyonlarda, konvansiyonel ve biyolojik ajanların başarısız olduğu veya kontrendike olduğu hastalarda tercih edilir. Antitümör nekrozis faktör ajanları ve tosilizumab Takayasu arteriti tedavisinde etkilidir. Takayasu arteritinin kronik evresinde, şiddetli stenotik lezyonların cerrahi ya da endovasküler müdahalelerle revaskülarizasyonu gerekebilir. Aktif hastalığı olanlarda restenoz gelişme olasılığı daha yüksektir. Bu nedenle uygun prosedür hastalık remisyonda iken uygulanmalıdır.