Dünyada ve Türkiye’de Romatoloji Uygulamaları

Özet:

Romatizmal hastalıklar, birçok organın yanı sıra özellikle eklemler, eklem kapsülleri, tendonlar, kemikler ve kaslardaki konnektif doku yapılarının inflamasyon ve dejenerasyonla bozulması ile karakterizedir. Kökeni antik çağlara dayanan “Romatoloji” ise romatizmal hastalıkların nedenleri, patolojisi, tanı ve tedavisi ile uğraşan bir tıp dalıdır ve yirminci yüzyılda tıbbın tanınmış bir uzmanlık alanı olarak gelişmeye başlamıştır. Jan van Breeman’ın kurduğu ilk uluslararası romatoloji derneği olan “Romatizma Uluslararası Komitesi” 1925 yılında, Amerika Birleşik Devletleri’nde Amerikan Romatizma Kontrolü Komitesi (ACCR) 1928 yılında kurulmuş ve 1934 yılında Amerikan Romatoloji Derneği [American College of Rheumatology (ACR)] adını almıştır. 1947 yılında, romatizmal hastalıkların birey ve toplum üzerindeki yükünü azaltmak, kas-iskelet sistemi hastalıklarını tedavi etmek, önlenmesini ve iyileştirilmesini sağlamak amacıyla Avrupa Romatoloji Birliği [European League Against Rheumatology (EULAR)] kurulmuştur. Ülkemizin romatoloji alanındaki ilk derneği, 2 Mayıs 1947 tarihinde Prof. Dr. Nüzhet Şakir Dirisu’nun çabaları ile Türkiye Romatizma Araştırma ve Savaş Derneği adıyla kurulmuş, Bakanlar kurulunun 22/7/1949 tarih ve 67 sayılı kararı ile kamu yararına dernek olarak kabul edilmiş ve yine Bakanlar Kurulunun 15.10.1973 tarih ve 7/7351 sayılı kararı ile isminde “Türkiye” kelimesinin kullanılmasına izin verilmiş ve adı “Türkiye Romatizma Araştırma ve Savaş Derneği (TRASD)” olarak değiştirilmiştir. TRASD’ın kuruluş amacı romatizmal hastalıklarda farkındalığı artırmak, romatizmal hastalıkların birey ve toplum üzerindeki yükünü hafifletmek, tanı ve tedavisi konusunda hekimleri ve halkı bilinçlendirmek, bilimsel araştırmaları desteklemek, ulusal ve uluslararası bilimsel toplantılar düzenlemek, romatizmal hastalıkların tedavisi ile uğraşan kurumların çoğalmasına ve kalitenin yükseltilmesine destek olmaktı. TRASD, 1947 yılında EULAR’ın bilimsel üyesi olmuştur ve o tarihten beri ülkemizi başarı ile temsil etmektedir. TRASD’ın, 1972 yılından itibaren düzenli olarak yayımlanan, eski adı “Romatizma”, yeni adı “Archives of Rheumatology” olan bilimsel dergisi, online romatoloji eğitim programları ve önemli telif kitapları vardır. Türkiye’de fiziksel tıp ve rehabilitasyon uzmanları, aldıkları uzmanlık eğitimi gereğince kas-iskelet sistemi rehabilitasyonu ve nörolojik rehabilitasyonun yanı sıra romatolojik hastalıkların tanı, tedavi, izlem ve rehabilitasyonu konularında hizmet vermektedirler. Amaç, bu hastalıkları sadece farmakolojik tedavilerle baskılamak ve remisyona sokmak değil, hastaları rehabilite ederek sakatlığı azaltmak, fonksiyonel kapasiteyi artırmak ve hastaların günlük yaşam aktivitelerinde bağımsızlıklarını sağlamaktır. Türkiye’nin giderek artan nüfusu, romatizmal hastalıkların yüksek prevalansı ve yetersiz romatolog sayısı göz önüne alındığında, fiziksel tıp ve rehabilitasyon uzman hekimlerine bugün olduğu gibi sonraki yıllarda da büyük ölçüde ihtiyaç duyulacağı açıktır.

Anahtar Kelimeler:

Türkiye, Dünya, Romatolojinin gelişimi, Romatizmal hastalıkların tedavisi, TRASD