Özge Keniş Coşkun ¹, Osman Hakan Gündüz <sup>2

1</sup>Marmara Üniversitesi Tıp Fakültesi, Fiziksel Tıp ve Rehabilitasyon AD, İstanbul
²Marmara Üniversitesi Tıp Fakültesi, Fiziksel Tıp ve Rehabilitasyon AD, Algoloji BD, İstanbul


Özet Tam Metin PDF

Osteoartrit musküloskeletal sistem kaynaklı ağrıların başında gelmekte olup, ileri yaş ile beraber görülme sıklığı artmakta, hayat kalitesini olumsuz etkilemekte ve ciddi özürlülüğe yol açmaktadır. Osteoartritte çeşitli genetik, genel ve sistemik faktörlerin yanında lokal faktörlerin de etkisiyle oluşan mekanizmalarla eklemler etkilenir. Osteoartritte ağrı, diğer kronik hastalıklarla karşılaştırıldığında, fonksiyonel durumu ve hayat kalitesini daha fazla olumsuz etkilemektedir. Osteoartritte ağrı devam ettikçe, özellikle etkili önlemler alınmazsa, hastalığın şiddeti ve yarattığı fonksiyonel kısıtlılık da artar. Osteoartrit trandüksiyon, transmisyon, modülasyon ve persepsiyon gibi ağrı iletiminde rol alan bütün nöronlardaki aktiviteyi artırarak ağrı oluşumuna ve ağrının kronikleşmesine sebep olur. Normal şartlarda, eklemdeki kondrositler ile ekstraselüler matriks içeriği arasında bir sentez ve yıkım dengesi bulunur. Osteoartritte ise matriksteki bu dengenin bozulması, ilerleyici bir biçimde kıkırdak doku kaybı ile sonuçlanır. Kondrosit metabolizmasının bozulmasında bir diğer etken ise inflamatuar sitokinlerin ve matriks yıkıcı enzimlerin dengesiz artışı ile eşlik eden anabolik sinyallerdeki azalma, kartilaj yıkımı ve ekstraselüler matriks moleküllerinin azalmasıdır. İnflamatuar sitokinler arasında hem yıkımda hem ağrı patogenezinde rol alan başlıcaları interlökin-1, interlökin-6, tümör nekrozis faktör-alfa, prostanoidler ve prostaglandin E2, fibroblast büyüme faktörü-2 ve protein kinaz C-∂ (PKC-∂)’dır. Bu inflamatuar mekanizmaların ve kronik hasarın yarattığı santral ve periferik sensitizasyon da ağrının algılanmasında önemli role sahiptir. Ayrıca her kronik ağrılı sendromda olduğu üzere osteoartritte de biyopsikososyal faktörlerin etkisi, ağrının algılanmasında büyük önem taşımaktadır.