Gökhan Koca <sup>1

1</sup>Sağlık Bilimleri Üniversitesi Ankara SUAM, Nükleer Tıp Kliniği, Ankara


Özet Tam Metin PDF

Romatizmal hastalıkların tanı ve hastalık aktivitesinin değerlendirilmesi, hastalığın spektrumunun subklinik ucuna doğru ilerlediğinden nükleer görüntüleme teknikleri giderek daha fazla önem kazanmaktadır. Bu teknikler dokularda patofizyolojik değişikliklerin görselleştirilmesine dayanmaktadır. Nükleer tıpta, vücuda enjekte edilen radyoaktif maddelerden gelen, foton olarak da bilinen gama ışınlarının gama kameralar vasıtasıyla kaydedilmesi sonrasında elde edilen görüntüler değerlendirilmektedir. Görüntüler, radyofarmasötikler ile tek foton emisyonlu bilgisayarlı tomografi (SPECT) veya iki gama ışınının dolaylı emisyonu olan pozitron emisyon tomografisi (PET) ile gerçekleştirilebilir. Romatizmal hastalıkların değerlendirmesinde yaygın olarak geleneksel kemik sintigrafisi kullanılmaktadır ve işaretli lökosit sintigrafisi ile de inflamasyon görselleştirilebilmektedir. Ayrıca romatizmal hastalıklarda sindirim, santral sinir, solunum ve kardiyovasküler sisteme bağlı sık görülen eklem dışı bulgular spesifik sintigrafik yöntemlerle teşhis edilebilmektedir. 1960’lı yıllarda nükleer görüntüleme, yani artritin görüntülenmesi için düzlemsel kemik sintigrafisi yapılırken, bunu, 1980’li yıllarda daha spesifik radyoaktif işaretli ajanların (radyoaktif işaretli immünglobulin gibi) geliştirilmesi izlemiştir. Daha sonra SPECT ve 1990’lı yıllarda ise PET nükleer tıp görüntüleme modaliteleri yaygın olarak kullanılmıştır. Son zamanlarda, PET/BT ve PET/MRG gibi hibrid teknikler güncel pratikte kullanılmaya başlanmıştır. Nükleer tıpta kullanılan tedavi yöntemlerinden olan radyosinovektomi, farmakolojik tedaviye dirençli bazı eklem hastalıklarında etkili tedavi sağlamada önemli bir rol oynamaktadır. Nükleer tıp tanı ve tedavi uygulamaları en yüksek etkinliği, romatizmal hastalıkların erken evresinde göstermektedir. Daha ileri aşamalarda sintigrafik teknikler, prognoz ve tedavi etkinliğinin değerlendirilmesinde radyografik incelemeleri tamamlayıcı bir rol oynamaktadır. Bu bölümün amacı, romatolojide nükleer tıbbın klinik rolünü, en spesifik tanısal uygulamaları ve diğer faydalı tedavi edici katkıları okuyucunun dikkatine sunmaktır.